Yangın, deprem demeden kâr hırsıyla gözü dönen fırsatçılar, yüzyılın en büyük afetinde de ortaya çıktı. 10 ilde yaşanan deprem felaketinin ardından hem iş dünyası hem de vatandaşlar yardım kampanyası için seferber olurken bazıları da işi fırsatçılığa döktü. Kara kışın yaşandığı deprem bölgesinde çadır, battaniye, elektrikli battaniye, ısıtıcı, uyku tulumu gibi ürünlerin fiyatları bir gün içinde fırladı.
Karşılaştırmalı fiyat analizi yapan bir online satış platformunda incelediğimiz fiyat hareketlerine göre 6 kişilik bir çadır fiyatı 3 bin 454 TL iken, ihtiyaç listelerinin elden ele dolaşmaya başladığı deprem akşamında yüzde 60 artışla 6 bin 631 TL’ye fırladı. Yine başka bir satıcının geçen hafta 3 bin 750 TL’den sattığı çadır fiyatının 4 bin 841 TL’ye çıktığı görüldü.
Yine en temel ihtiyaçlardan biri olan ısıtıcı fiyatlarındaki artışlar dikkat çekti. Depremin yaşandığı gün 229 TL olan ısıtıcı fiyatı dün 242 TL’ye yükseldi. 218 TL’den satılan elektrikli battaniye fiyatı dün 242 TL’ye, aynı ürün başka bir satıcıda 205’den 260 TL’ye çıktı. Deprem gününe kadar 223 TL’ye satılan uyku tulumu 240 TL olurken, 89 TL’den satılan polar omuz şalının fiyatı iki kattan fazla artarak 182 TL’ye fırladı.
Bölgede elektrik kesintileri yaşanması nedeniyle telefon şarjı için powerbank’ler en çok ihtiyaç duyulan ürünler arasında yer alırken bu ürünlerde de fiyat fırladı. Örneğin bir gün önce 499 TL’den satılan bir powerbank fiyatının 599 TL’ye çıkması dikkat çekti. Yine 6 Şubat tarihine kadar 85 TL olan el fenerinin fiyatının bir günde 95 TL’ye çıktığı görüldü.
“Bu üzücü hadise sırasında acil ihtiyaç malzemelerinin fiyatlarında fahiş artış yapıldığı iddialarına yönelik Bakanlığımızca ülke genelinde denetimler başlatılmıştır” denilen açıklamada, elektronik ticaret pazaryerlerine de gerekli tedbirleri almaları yönünde uyarılar yapıldığı bildirildi. Açıklamada, şunlar kaydedildi: “Yaşanan bu olağanüstü dönemde devletimiz ve milletimiz büyük bir dayanışma örneği göstererek birbirine kenetlenmişken depremden etkilenen vatandaşlarımızın mağduriyetini suistimal etmeye yönelik her türlü fırsatçılık faaliyetleri bakanlığımızca yakından takip edilmektedir. Bu tür fırsatçılık eylemlerinde bulunanlara en ağır idari yaptırım cezalarının uygulanacağından vatandaşlarımızın şüphesi olmasın.”
Hazine ve Maliye Bakanlığı, acil ihtiyaç malzemelerinde fahiş fiyat uygulayan “fırsatçılara” gerekli yaptırımların uygulanacağını ve bu suistimalin cezasız kalmayacağını bildirdi. Bakanlığın sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve 10 ili etkileyen depremler nedeniyle talebin arttığı acil ihtiyaç malzemelerinde fahiş fiyat uygulayan bazı fırsatçılar olduğunun görüldüğü belirtildi. Açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Ülkemizin depremle mücadele ettiği bu elim dönemde, Gelir İdaresi Başkanlığımız ve Vergi Denetim Kurulumuz tarafından gerekli tedbirler alınacak, haksız fiyat artışına sebebiyet verdiği tespit edilen ilgililer hakkında gerekli yaptırımlar uygulanacak, yaşatılan hiçbir suistimal cezasız kalmayacaktır. Hep birlikte yaşadığımız ve derinden hissettiğimiz bu olumsuz süreci atlatmak adına ne gerekiyorsa birlikte yapmaya var gücümüzle devam edeceğiz.
Deprem fırsatçıları borsada da kendini gösterdi. 10 ilde insanlar enkaz altında hayat mücadelesi verirken gözü dönmüş fırsatçılar inşaat sektörü hisselerini almak için sıraya girdi. Depremin ardından Borsa İstanbul’da işlem gören Konya Çimento, Oyak Çimento, Nuh Çimento, Akçansa Çimento, Göltaş Çimento, Afyon Çimento, Bursa Çimento, Niğde Beton, Çimbeton gibi çimento firmalarının hisseleri yüzde 5-10 arası yükseldi. Birçok vatandaş sosyal medyada duruma tepki gösterdi. Dün ayrıca gün içinde Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle oldukça düşük işlem hacminin gerçekleştiği Borsa İstanbul iki kez devre kesti.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, depremde fırsatçılık yapan kişiler için Cumhuriyet Başsavcılığı’nca inceleme başlatıldığını açıkladı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan yapılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “6 Şubat 2023 tarihinde ülkemizde meydana gelen ve 10 ili etkileyen depremi fırsat bilen, AŞTİ de faaliyet gösteren bazı otobüs firmalarının bilet fiyatlarını 2-3 kat artırdığı, depremden etkilenen vatandaşların kullanımı için hayati öneme haiz battaniye başta olmak üzere bir çok eşyanın fiyatlarının ilgili satıcılar tarafından fahiş oranda artırıldığı yönünde gelen ihbarlar üzerine fiyatları etkileme, mal veya hizmet satımından kaçınma suçlarından Cumhuriyet Başsavcılığımızca inceleme başlatılmış olup, Ankara İl Emniyet Müdürlüğü Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü’ne gerekli talimatlar verilmiştir.