Orman yangınları, söndürülse de uzun süreli felaketlerden olması nedeniyle sadece kamuoyunu meşgul etmekle kalmıyor. Ekonomik kayıplara neden olabiliyor. İnsan, hayvan, evler, işyerleri aylarca süren yangınların aşırılığı nedeniyle yanarak yok olmaktadır. Yangınları söndürme çalışmaları dahi yüklü masraflara neden olmaktadır.
Telafisi, yeniden yetişmesi uzun süren ağaçlarla ilgili birkaç örnek vereceğim. Küçüklüğüm ve gençlik yaşlarımda orman içleri ve ekilip sürülmeyen yerlerdeki tespitlerime göre yazıyorum.40-50 yıllık zamanda ağaçların yetişmesine ve odun ve kereste olmasına şahit oldum. Buna göre aşağıdaki bilgileri yazıyorum. Deneyler ve örneklemeler yapılabilir.
Yaklaşık olarak meşe 50,köknar ve çam 40,kayın 40,kavak 20,sedir 50 yılı aşkın zamanda yetişiyor.
Doğu ve Batı Karadeniz Bölgesi başta ülkemizin her bölgesinde ağaç yetişmektedir. İncelediğimizde bir ağaç ortalama 200 yıl yaşayabilmektedir. Ağaç çeşitleri içerisinde 1000 yılı aşkın yaşayanlar vardır. Edindiğim bilgilere göre Gümeli (Alaplı Zon.) ve Aksu-Yığılca (Devrek-Düzce) arasında 1800 ve 4000 yılı aşkın yaşta sedir ve porsuk ağaçları varmış.
Yukarıdaki bilgilerden anlaşılan o ki ağaçlar insanoğluna yaşadıkları uzun zamanda çok büyük faydalar sağlamaktadır. İnsanlardan bazıları ağaçları kesmenin temizlik olduğunu düşünüyor, sevap kazanılıyor zannediyor.1974 yılında söndürme eylemine katılıp köye geri döndüğümde kötü sözler işitmiştim. Bunlar, hakaretvari idi. Din adına hareket ederek ormanlara zarar verenlere hadislerden örnekler vermek istiyorum.
Peygamberimiz kabristana ağaç dikilmesini emretmiş, ağaçların vefat edenlere dahi faydaları olduğunu ifade etmiştir. Eski kültürlerde vefat edenlere yararı olması nedeniyle mezarlıklar ağaçlandırılırdı. Şimdi ise tam tersi eylemde bulunuluyor.
“Bir Müslüman, ağaç diker veya ziraat yapar da onlardan bir kuş, insan veya hayvan yerse, bu yenilen, (ağaç ve hububat yetiştiren) insan için bir sadaka olur”
Hadis, Ravi, Enes bin Malik
İkinci Dünya Savaşı yıllarında hububat yetiştirme alanlarını genişletmek için ormanların kesilmesine ve arazi açılmasına müsaade edilmiştir. Durum, çok sayıda ağacın kesilip ormanlık yerlerin açılmasına, tarlaya dönüşmesine sebep olmuştur. İnancı bütün olan bazı kişilerde! Ağaca karşı adeta düşmanlık oluşmuş ve kendimi bildim bileli çok sayıda ağaç kesilmiştir. Halen güneşe açılsın diye ağaç katliamı devam ediyor. Bazı köylerde çok sayıda meyve ağacı dahi yok edilmiştir.
Dini bir vecibe gibi algılanan ağaç kesme eylemi, yeterli görülmediği durumlarda bilerek ve kasıtlı şekilde yangın çıkarılmasına neden olabiliyor. Gerekmedikçe ormana zarar vermenin büyük günah olduğunu belirtmemde yarar vardır. Çünkü insan ve insanın dışında ehil ve ehil olmayan hayvanların yaşamına engel olunuyor ormana zarar vermekle. Dini ifadelerde geçer, kim bir canlıyı yaşatırsa âlemi yaşatmış gibi sevap, kim de bir canlıyı öldürmüşse âlemi öldürmüş gibi günah kazanır.
İhtiyaca binaen ormandan ve yakın çevreden ağaç kesilebilir. Kesilen ağaçların yerine yeni dikim ve ekim yapılmalıdır. Kesimlerde körletme, traş etme ve ağacın kökünü kazıma cihetine gidilmemelidir. Seyrekleştirmeye yönelik kesimler ve kesilen ağaç yerine ağaç dikimi ve ekimi daha güzel ağaç yetişmesine neden olmaktadır.
Kırsal kesimde ağaç kesiminin en büyük nedenlerinden biri, ısınma ihtiyacını gidermektir.
Çoğu yerlerde ormanların belli kısımları adeta yok edildi.13 yıl ormandan odun yakarak ihtiyacı giderdim. Orman; yaş ağaç kesmeksizin telef olan, kırılan, işletme artığı odunları yakıma sunmaktadır. Yani yaş ağacı kesmeye gerek yoktur. Ayrıca ormanlarda temizlik amacı ile avu (zakkum ağacı) başta olmak üzere bazı ufak cinsli ağaçların kesimine izin verilmektedir. Çok güzel odun olabiliyor izinli bu ağaçlar.
Bitki örtüsünün faydaları saymakla bitirilemez. En büyük faydası, çeşitli renklerle göze hitap etmesidir.
Ormanların faydalarına binaen büyük Sultan Fatih Sultan Mehmet, ormanlardan yaş kesenin ağır şekilde cezalandırılacağını söylemiştir.
Devletimizin banisi Mustafa Kemal Atatürk’ün bir ağaç için evi kaydırtması da anlatılmaya değer.
Devam edecek.
Buluşmak dileği ile.. Hoşça kalınız